 |
| Iozef duktas per la ligo-rimeno l'asnyuno sur qua amazonatre kavalkas Maria, gravida ye Iesu. Fonto: Pinterest |
Sub la titulo Breve
história de como (não) foi o Natal («Kurta rakonto pri quale (ne) eventis
Krist-nasko») aparis, ye 2018/12/25, en la retala Portugalana-lingua jurnalo Observador («Observanto»), tre
interesanta e samtempe amuziva artiklo (lektebla hike)
da Patro Gonçalo Portocarrero de Almada, katolika sacerdoto qua publikigas semanala
rubriko pri religiala temi en ta periodalo ed ofte skriptas anke por altra
retala jurnalo, nome Voz da
Verdade («Voco dil Vereso»).
En ica artiklo l’autoro
imaginas amuziva dialogo inter Maria ed Iozef dum lia *difikulta periodo quik
ante la nasko di Iesu. Me tradukis la tota texto ad Ido e demandis del autoro
permiso por publikigar la tradukuro en mea blogo. Patro Portocarrero de Almada
tre afable donis sua permiso per e-postal mesajo sendita ye 2018/12/28, e me
esas tre gratitudoza pro lua komplezemeso.
En mea tradukuro me
uzis, por la biblala citaji, la texto dil Evangelio da Santa Lukas (trovebla
hike), tradukita del
Greka e detaloze komentita dal Nederlandana katolika sacerdoto Louis Kauling, M.S.C. (Missionarii
Sacratissimi Cordis, «Misioneri dil Sakrega Kordio»), olqua publikigesis
dal famoza Ido-kontoro en Thaon-les-Voges, Francia (1926, 90 p.).
Yen do la texto da Patro
Portocarrero de Almada, en la Linguo Internaciona di la Delegitaro:
Kurta rakonto pri quale (ne) eventis Krist-nasko
Quale la Mesio povas
venar adsur Tero sen mem havar plaso por naskar!? Ube on ja vidis tal kozo?!
 |
| Patro Gonçalo Portocarrero de Almada Fonto: Observador |
On imaginez do ke la
spozi ja es arivanta a Bethlehem di Judea e ke Maria, egarde la kustumal muteso
maskulal, komencas la konverso:
— Me esperas ke un de
tua familiani aceptos ni, nam me ne volas parturar la bebeo en gasteyo!
— Me garantias nulo,
nam, de kande on partigis la heredajo pos la morto di avulo Eleazar (Mat 1: 15),
omni iracas. Ad omni me dicis ke ni venos adhike, por la nasko di Iesu, e nulu
respondis!
— Vi esas tante fiera
apartenar al «dinastio e gento di David» (Luk 2: 4) e tamen ne mem interparolas!
Mea familio forsan ne havas tal importanta ancestri, ma adminime ol aceptas sua
parenti!
— Me ja imaginabis
lo, nam es sempre la sama muziko: tua familio ecelas pri omno, e la mea es apta
por nulo! Ma, evidente, tu es senmakula Maria, e me esas nur karpentisto Iozef!
— Me ne dicis lo, ma
advere ni balde arivos en Bethlehem, e til nun aparis nula membri dil rejala
gento...
— Ka do li ne esas
tala?! Ka me kulpas ke me apartenas al «dinastio e gento di David»?!
— Tu forsan ne
kulpas, ma til nun me vidis nula profito!
— Nu, ne obliviez ke
ne me implikis ni en ica embaraso! Qua dicis «yes» a certena anjelo qua aparis
a lu? Certe ne me! Tu tre bone povabus pregar ta Gabriel parolar kun me, e me
ya dicabus a lu ke ne suficas sendar la filio di Deo al mondo: oportas garantiar
lua entrateno! Quale la Mesio povas venar adsur Tero sen mem havar plaso por
naskar!? Ube on ja vidis tal kozo?!
— Quala joko! Quon me
povabus dicar al anjelo, segun tu? Ke lu vartez dum kelka tempo, por ke me irez
al karpenterio saveskar ka tu havas ul obligeso en la nasko-dato dil filio di
Deo?! Sincere, Iozef, tua rejala kapo ne perdez la raciono...
— Sempre la sama
muziko! Yen do: Vua Ecelenco decidas segunvole e pose Iozefeto mustas subisar
la konsequantaji! Se me aceptabus la mencionita anjelo, to ne eventabus tale!
Me garantias lo a tu!
— Nekredebla! Nun me
intelektas pro quo Zakarias restis muta til la nasko di Ioannes la Baptero (Luk
1: 20)! Mea kuzino Elizabeth esis ya fortunoza (Luk 1: 36), nam el ne mustis
tolerar ilu dum la non monati de gravideso!
— Yen plusa
stranjajo! Pro quo ta Gabriel pregis olda paro quala Elizabeth e Zakarias (Luk
1: 36) naskigar filio en ta evo?! Me savas ke en la Cielo on ne havas
kalendario, nam on vivas en eterneso, ma nulu meritas subisar tal malajo!
— Nu, tu forte
eroras, nam ico esis ne malajo ma granda benediko da Deo! Me akompanis la lasta
tri monati de gravideso di Elizabeth, e lia filiulo naskis tote senprobleme (Luk
1, 57)!
— Forsan omno eventis
tote bone, ma la infanto ne longe havos genitori, ne dubitez lo! Ne astonesez
se pose, sen genitori e frati, il iros vivar en la dezerto e nutros su per
akridi e sovaja mielo (Mat 3: 4)!
— Ka to es mala?
Sempre existis viri e mulieri qui selektis tala loki solitara por ibe konsakrar
su a pregado e penitenco...
— Nu, nu, bona exkuzo
por ti qui ne volas laborar! Saveskez ke me ne volas ke Iesu renkontrez ta
kuzo: lu divenez karpentisto quale me!
— Tote ne pensez pri
to! Deo certe ne sendis sua filio al mondo por ke lu karpentez tabli e stuli!
Il prefere irez aden la templo, quale me, lor mea yun-evo, ed ibe lu lernez la Lego
e la profeti.
— E de kande la Lego
e la profeti es utila por nutrar familio?! Lu ya mustas laborar! Tua granda kontemplemeso ya esas posibla nur pro ke me entratenas la familio! Me
volus savar quale tu e tua filio guvernus la domo sen mea laboro! Ecepte se tu
esperas ke il transformos aquo a vino (Ion 2: 1 –11) e multigos pani e fishi (Mark
6, 35–44)!
Dume li arivis en
Bethlehem. Iozef, qua duktis l'asnyuno per lua ligo-rimeno, direktis su al
habiteyo di kuzulo, ilqua dicis a lu ke lua domo esas plena e do il ne povas
aceptar li. Pose il iris ad altra «parenti e konocati» (Luk 2: 44), ma omni refuzis
aceptar li. Uli mem reprochis lua neprudenteso pro ke il facis tante longa
voyajo kun Maria en tala stando. Lore li direktis su al albergo, ma anke ibe li
ne trovis plaso (Luk 2: 7).
Maria itere divenis
nepacienta:
— E nun, Iozef?! Tu
insistis venigar me «del urbo Galileana Nazaret a Judea, al urbo di David, qua
nomesas Bethlehem» (Luk 2: 4) e, konseque, ni ne havas plaso por sejornar! Bona
laboro! Ni prefere venabus al hemo di mea kuzino Elizabeth. Ma, evidente,
*quoniam el esas mea familiano, tu ne volis lo! Li certe aceptabus ni,
kontraste a tua parenti!
— Tre recente tu
sejornis ibe dum tri monati, e nun tu volas retrovenar adibe?! Ka tu spozigis
Zakarias o me?!
— Evidente me
spozigis tu, ma Zakarias, qua mem es sacerdoto, sempre esis tre suciema e, dum
ta tri monati, il nultempe disputis kun Elizabeth!
— Il ya esis muta!
— Ka tu darfas
parolar pri muteso? La quar Evangelii kontenas nula vorto dicita da tu, ne mem
«nu»! Zakarias, muta o nemuta, sorgis pri ke Elizabeth indijez nulo kande la
filio naskis! E me, qua tamen spozigis karpentisto, ne havas mem bersilo por
kushar lu! E posible lu naskos mem en ula stablo...
— Ne pen-valoras
akuzar me pro nia veno adhike, nam to eventis ne pro mea inicio, ma pro ke
«l’imperiestro Augustus ediktis kontar la habitanti dil tota mondo» (Luk 2: 1)
per enskribeso di singla familio en la loko di lua origino e ne di lua rezido.
Pro to ni venis a Bethlehem di Judea, quale tu savas! Me ne kulpas ke tu
aceptis gravideskar precize nun, kande ni mustis facar ica voyajo!
— To signifikas ke tu
tam bone satisfacas la tradicioni dil «dinastio e gento di David» (Luk 2: 4) kam
es obediema ad Augustus! Ne dicez a me ke nun, pro esar tante Romana, tu anke
adoros la statuo dil pagana imperiestro, nur pro ke la guberniestro imperis lo?!
— Me esas ne Romana
ma anke ne tante fola ke me rezistus la imperi dal guberniestro! Tu savas tre
bone ke me nultempe adoris idoli nek la statuo di irgu. Tamen ni ne povis ne
venar a Bethlehem, por ke tua filio enskribesez hike, kom membro dil «dinastio
e gento» di David, quale cetere la profeti dicis.
— Nu, saveskez ke,
nun, la profeti ne esas mea maxim granda sucio. Me ya volas ke tu prokurez a
ni, maxim balde posible, irga plaso, nam me ne plus toleras la trepidado di ca
olda mulo!
— Lu esas nek olda
nek mula, ma asnyuno (Mat 21, 1–11). Ni do sejornez hike, nam trovesas abundanta
palio e mem kripo (Luk 2: 7, 12, 16), qua povos suplear lito por la bebeo.
— Tre bela bersilo
ora! — Maria mokis, dum ke, maledikante sua desfortuno, el penoze adpazis palio-monto,
sur qua el pose kushis su, expirante tristega sospiro e grunante neperceptebla
lamento.
…………
Precize tale (ne)
eventis Krist-nasko, 2018 yari ante nun. Ma ol povabus eventar tale, se la
protagonisti ne esus Nia Siniorino e Santa Iozef. Ica imaginita dialogo ne esas
komedio pri la sakra familio — honi soit qui mal y pense! [«shamez ta
qua pensas male pri to!», NdT] — ma dramato pri la familii desunionita o pri la
spozi nekonkordanta. Pri lia nekonkordo kulpas nek l’altru, nek la skarseso di
material havaji, nek triesma personi, nek altra cirkonstanci, irge quante
penoza li esas, ma la manko di karitato ipsa. Maria e Iozef vivis harmonioze,
nam li agis omno por ke, super la nekonkordi qui es normal che irga spozi o
familio, amo sempre preponderez.
Krist-nasko esas la
festo en qua, quankam omno segun semblo eventis tante male, advere omno eventis
perfekte. «Deo es amo» (1Ion 4: 8, 16): ne irga amo, ma ta karitato qua
«pardonas omno, kredas omno, esperas omno e toleras omno» (1Kor 13: 7).
