sábado, 25 de janeiro de 2020

LA IKONOKLASTO USANA


Recente aparis la unesma libra Ido-verko di 2020, da nia nefatigebla skriptero e tradukero Brian Drake. Yen la datumi:

H(enry) L(ouis) Mencken: Mencken-krestomatio. Selektita e tradukita da Brian E. Drake. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2020. 172 p. (pdf-edituro)

La libro esas libere e gratuite deskargebla hike:


Segun la prefaco da Brian ipsa, Henry Louis Mencken (1880–1956) esas “la maxim famoza, maxim influiva, maxim ikonoklasta jurnalisto Usana dil unesma duimo dil XXma yarcento”.

Nu, me parlektis la libro en du jorni, nam me ne povis cesar lektar ol. Semblas a me ke Brian tre bone selektis la 30 peci (artikli ed esayi) qui kompozas ica krestomatio. Maxim plezis a me: La naturo di amoro, Arto e sexuo, Aniversario neglijita (tre espritoza, e samtempe informiva, literaturajo pri la endukto di balnuyo en Usa!), L'Amerikano e Pri esar Amerikano. Tamen anke le cetera plezis!

La stilo esas tre agreabla e fluanta, mem faciniva. Me nultempe lektis Mencken en la Angla, ma me konjektas (anke pro la introdukto!) ke lua stilo impresas same o simile en la originalajo. Se esas tale, la tradukuro esas sendubite sucesoza! La tono di Mencken esas sarkasmema, mem kaustika, ma il ne impresas quale superba o prezuntoza maldicensero qua pafas en omna direcioni nur por ostentar pretextata supereso. Il havas idei ed argumenti, ed il savas expozar li vivoze ed interesive. Me tre joyas ke ica verko (di qua la traduko certe esis desfacila e problemoza) existas nun en Ido. Ol grantas delekto. Nun ni omna dankez l’autoro... per lekto.

Yen kelka citaji ek la verko, por ke vi recevez komencal impreso pri olua karaktero e pri la precipua traiti dil Mencken-ala stilo:

“En irga kombato inter fripono e folo, la simpatio dil homaro sempre esas por la fripono.”

“La precipua valoro di pekunio esas, ke on habitas mondo en qua ol esas tro estimata.”

“Omnu es sua propra inferno.”

“Famozo esas ta qua esas konocata da multa homi quin lu joyas ne konocar.”

“Populareso — La kapableso simpatioze askoltar kande viri fanfaronas pri lia spozini e mulieri plendas pri lia spozuli.”

“Mentianto — (a) Ta qua fingas esar tre bona; (b) ta qua fingas esar tre mala.”

"Ante ke homo parolos, esas sempre sekura supozar ke lu esas folo. Pos ke lu parolas, esas rare necesa supozar lo.”

“La korpo, kustumale, esas enorme plu povoza kam la tale nomata mento. Dum la maxim bitra militi, kande omna viro enemikal esas konsiderata kom diablo en formo homal, mulieri freque amoreskas soldati enemikal qui esas bonaspekta e portas bela uniformi. E multa bela nekredemini, quale omnu savas, amikale interrelatas bela sacerdoti.…”

“Esas nun nur du klasi de homi en Usa: ti qui laboras por entratenar su, e ti qui votas por li.”

“Esas nun nur du klasi de homi en Usa: ti qui laboras por entratenar su, e ti qui votas por li.”

“Koro de Socialisti: ‘Kapitalo al Inferno!’ Antifono de anti-Socialisti: ‘Das Kapital al Inferno!’ “

sexta-feira, 10 de janeiro de 2020

2019: REKORDALA YARO EN LA IDO-LITERATURO




Kovrili dil 11 Ido-verki publikigita dum la duesma semestro di 2019.
En antea blogajo on povos vidar la kovrili di 21 del 22 Ido-libri
aparinta en la unesma semestro di 2020.

Dum la tota yaro 2019 aparis la sequanta Ido-libri o -broshuri:


Carlevaro, Tazio (komp.): Epistolaro da Ido-poeti. Andreas Juste: letri 1978–1998; Louis Pascau: letri 1977–1982. Preparis Tazio Carlevaro. Bellinzona: Editerio Hans Dubois 2019. 5 + 65 p. (pdf-edituro)
Carlevaro, Tazio: Esperantal antologio en Idolinguo. Duesma edituro, revizita. Bellinzona 2019. 64 p. (pdf-edituro)
Cossío Ramírez, José: Khristine. Editerio Sonora 2019. 40 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E. (trad.): Alexandre Dumas juniora: La Siorino havante kamelii. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 112 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E. (trad.): Charles Dickens: Kantiko Kristonaskala. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 111 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E. (trad.): Franz Kafka: Noveleti. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 111 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E. (trad.): John Blaine (Harold L. Goodwin): La Misterio di la Blua Fantomo. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 225 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E. (trad.): Justin Huntly McCarthy: Se rejo me esus. Romano. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 205 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E. (trad.): Orson Welles: La milito dil mondi. Ilustruri da Stephan Möbius. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 306 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E.: Kurez, kurez, ocidero. Romano. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 139 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E.: La fantomo vivanta. Dramato en verso. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 23 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E.: La kano-tranchero. Dramato en verso. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 43 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E.: La Odiinda Komedio di Karnobrises Testosteronides; od, universo bone futuita. Obcenajo teatral en kin akti. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 33 p. (pdf-edituro)
Drake, Brian E.: Sen kordeti. Romano. Oxford, NY: The Oxford Rationalist 2019. 151 p. (pdf-edituro)
Juste, Andreas: Idala foliumi. 3ma edituro. Kun introdukto da Tazio Carlevaro. Bellinzona: Hans Dubois. 45 p. (pdf-edituro)
Madonna, Tiberio: L’arboro dil cielo. 2ma edituro. Italia: Editerio La Plumo 2019. 24 p. (pdf-edituro)
Madonna, Tiberio: L’asasino di Gonçalo. Detektivo-romaneto di cienco-fiktivajo. Italia. 2ma edituro. Italia: Editerio La Plumo (per Lulu) 2019. 112 p.
Madonna, Tiberio: La dolca oldineto. Italia: Editerio La Plumo 2019. 6 p. (pdf-edituro)
Madonna, Tiberio: La formiko redkapa. Italia: Editerio La Plumo 2019. 14 p. (pdf-edituro)
Madonna, Tiberio: La libro raptera. Rakonto. 2ma edituro. Italia: Editerio La Plumo 2019. 69 p. (pdf-edituro)
Madonna, Tiberio: La mikra punto 2. Fablo. Italia: Editerio La Plumo 2019. 10 p. (pdf-edituro)
Madonna, Tiberio: La mikra punto. Fablo. 2ma edituro. Italia: Editerio La Plumo 2019. 14 p. (pdf-edituro) [1-ma edituro em 2013]
Madonna, Tiberio: La sonjo furtita. Rakonto. 2ma edituro. Italia: Editerio La Plumo 2019. 24 p. (pdf-edituro)
Madonna, Tiberio: Nov Ido (Novo Ido). 2ma edituro. Italia: Editerio La Plumo 2019. 52 p. (pdf-edituro)
Neves, Gonçalo (trad.): Alberto Caeiro (Fernando Pessoa): La gardero di trupi. 3‑ma edituro, revizita, notizita ed ilustrita per desegnuri e pikturi da virtuoza artisti anciena e moderna. Espinho. Editerio Sudo 2019. 98 p. (pdf-edituro)
Neves, Gonçalo: Dazlo. Originala poemaro en Ido. 3-ma edituro, revizita, notizita ed ilustrita. Espinho. Editerio Sudo 2019. 41 p. (pdf-edituro)
Neves, Gonçalo: Lo mikra es bel. Esayeto pri la esenco di Ido. Tradukita al: Angla (Robert Carnaghan), Franca (Jean Martignon), Germana (Hermann Philipps), Hispana (Eduardo Rodi), Italiana (Fernando Zangoni), Rusa (Igor Vinogradov), Portugalana (Nuno Lemos), Valenciana (Partaka), Finlandana (Arto Moisio). 2‑ma edituro. Espinho: Editerio Sudo 2019. 47 p. (pdf-edituro)
Neves, Gonçalo: Riveno a Lisboa. Personala (e mem pasable kulisala...) raporto kelke detaloza pri la 103-ma Universala Kongreso di Esperanto. Espinho. Editerio Sudo 2019. 59 p. (pdf-edituro)
Partaka (trad.): Voci Valenciana. Quar poemi tradukita da Partaka. Poemi da J. Roís de Corella, Teodor Llorente e Partaka. Bilingua edituro ilustrita. Detaloza introdukto da Gonçalo Neves. Espinho: Editerio Sudo 2019. 55 p. (pdf-edituro)
Pascau, Louis; Carlevaro, Tazio: Modern Ido-poeti. Duesma edituro, revizita. Bellinzona 2019. 46 p. (pdf-edituro)
, Herder (trad.): Lao-Ce: Tao Te Ching. Tradukita del Angla, da Herder Sá, segun tradukuro da Man-Ho Kuok, Martin Palmer e Jay Ramsay de la Chiniana. Hilversum: 2019. 47 p. (pdf-edituro)
Schlemminger, Günter (trad.): Renate Holland-Moritz: Graffunda ordinas. Graffunda räumt auf. Bilingua edituro. Berlin: Ido-amiki Berlin 2019. 128 p. (Ido-lektajo, kajero 6)
Schmidtchen, Dieter (trad.): Franz Alt: La voko di la Dalai Lama a la mondo. Etiko esas plu importanta kam religio. Berlin: Germana Ido-Societo 2019. 60 p. (Ido-lektajo, kajero 7)
Weston, David (trad.): Edgar Allan Poe: Du rakonti: La konversado di Eiros e Charmion; La masko-balo di la Reda Morto. Ilustrita per desegnuri e pikturi da virtuoza artisti vivinta e vivanta. Espinho: Editerio Sudo 2019. 32 p. (pdf-edituro)

Yen kelka statistikal datumi pri la supera listo (inter parentezi, por komparo, aparas la korespondanta datumo de 2018):

Nombro de libri publikigita: 34 (22)

Nombro de verki originala: 22 (11)

Nombro de verki tradukita: 12 (11)

Nombro de autori ed/o tradukinti: 13 (5)

Nombro de libri/broshuri papera: 3 (2)

Nombro de pdf-libri/-broshuri: 31 (20)

Distributo autorala: Drake: 11 (13); Madonna: 9 (5); Neves: 4 (2); Carlevaro: 3 (0); Cossío Ramírez: 1 (0), Juste: 1 (0); Partaka: 1 (0); Pascau 1 (0); Sá: 1 (0); Schlemminger: 1 (1); Schmidtchen: 1 (0); Weston: 1 (0).

Nombro de pagini: entote 2.616 (1.759)

Jenri reprezentata: esayo, fablo, interviuvo, novelo, poezio, rakonto, raporto, romano, teatrajo, letri.

La yaro esis vere sucesoza, mem rekordala. Segun la Bibliografio di Ido, da Carlevaro/Haupenthal (1999), ne aparis tanta Ido-verki samyare ja de 1928! En ta yaro ya aparis 37 verki, ma 2019 esas la yaro en qua aparis plu multa literaturala verki ampla, t.e., tre paginoza (novelari, rakontari, romani).

Nu, existas nun multa Ido-libri lektebla e mem lektinda, por omna gusti e tendenci. On do sequez la konsilo da Juste, qua yene kronizis la prefaco di La Serchado:

«Agez kom bon lektero : do vu lektez...»