 |
| Fonto: Wikipedia |
Yen la duesma e fina
parto dil artiklo skribita da C. W. T. Reeve e publikigita en 1913 (Progreso
VI, p. 175-177) sub la titulo La propagado di Islamismo e la kresko di
l’Islamani:
«La natural augmento
ne esas oblivienda. Quankam Mohamed ne institucis irga ador-sistemo di la homal
fruktifado, quale esas freque la kazo en Azia, lua sistemo kurajigis olu til la
maxim alta grado. Familii de 50, 70 o mem 100 kindi ne esas rara en Islamana
landi e probable esas ankore trovebla.
Nula provinco di Azia
od Afrika, qua konquestesis da Islamismo, irgatempe forjetis olu; ma kande ol
venis sub Kristana guvernado en Europa, olu ganis nula permananta habiteyo. La
mantenado di Turkia en Europa konsideresis da la guvernerii di Europa kom
politikala moyeno necesa por la “equilibro di la povi”. Se la existo dil
Islamistal povo ne tale esabus konservata artificale, esas probabla, ke la
limito di Islamal landi nun esus pulsita plu fore ad esto.
Islamismo esas
precipue religio di la torida zono, la parto di la tero qua jacas inter 30º N.
latitudo e 30º S. latitudo kun mezvalora temperaturo di 20º C. (La kustumo di
cirkoncizo venas probable de la fizikala kondicioni, qui apartenas a la torida
zono.)
Islamismo, tamen,
extensis su kelke a la nordo di ca zono, qua inkluzas tota Afrika, Arabia, la
Malaya peninsulo e la Malaya arkipelago; probable 41º o 42º indikas lua limito
di extenso a la nordo. Dum la pasinta kinacent yari la populo di ca zono
adjuntis irge nulo a homal progreso. Ta indijeni di la tropiki e subtropiki,
qui ne restis subisita a direta Europal influo, facis nula vere importanta
kontributo a l’arto, literaturo, cienco, fabrikado od inventado; li ne produktis
ula injenioro o kemiisto o biologiisto o historiisto, o piktisto o muzikisto di
la unesma rango. La literatural monumenti relatas a la autori, qui apartenas
exkluzive ad ica 11 o 12 gradi (inter 30º e 41º o 42º).
La nombro dil Islamani
en la mondo evaluesas ye 15,543 po cent de la total homaro. En 1906, on kalkulis
ke ica procento equivalis 233 milioni, ma nur en la landi qui esas sub Europal
administrado on povas recevar preciza statistiki. Plu kam un duimo de ca nombro
esas Aziani, proxime 169 milioni; plu kam un quarimo esas Afrikani, proxime 59
milioni. Europa, on dicas, kontenas nur 5 milioni; Amerika, forsan 50 mili;
Australia kun Oceania, 20 mili. Ica nombri tendencas diminutar en Europa ed
augmentar kun la naturala kresko di populizado en Azia. En Afrika, Islamismo
esas solide propagata inter la pagana tribui, e pro to augmentas ye mem plu
granda proporciono. La nombro dil Islamani sub Kristana guvernado o protekto
evaluesis en 1906 ye proxime 161 milioni, ek qui 81 ½ esas regnati di Granda
Britania, proxime 29 ¼ di Holanda, proxime 29 ¼ di Francia, e 16 di Rusia.
Germania havas 2 ½ milioni en Afrika; Italia, Portugal e Hispania havas ¾ milion
en la sama kontinento. Segun statistiki di 1901, 62 ½ milioni habitas
Britaniana India, quo equivalas meze quarimo o kinimo de la total populo. Ek la
landi qui esas nek Islamana nek Kristana, ta qua havas la maxima nombro di
Islamana regnati esas Chinia. On evaluas li en 1906 y 80 milioni.»
(fino)
Sem comentários:
Enviar um comentário